“Heb je nog aanvallen gehad?”

Boekrecensie: Magnus

Schrijver: Arjen Lubach| Aantal pagina’s: 319 | Eerste uitgave: 3 maart 2011, Podium | Prijs: 18,50 |Genre: psychologische liefdes roman

Met de mededeling dat “alles zo fucking hetzelfde is” wordt Merlijn achtergelaten door de liefde van zijn leven: Caro. Zijn leven in Amsterdam is hierna niet meer zoals het ooit was.
Hij raakt vervreemd van zijn vrienden, probeert te dealen met zijn epileptische aandoening en werkt in verdriet en somberheid verder aan een nieuw toneelstuk voor de Toneeltuin. Het welbekende ‘dertigersdilemma’ van generatie Y is ook voor Merlijn een feit. Dan gaat op een niets vernieuwende dag de telefoon. Het is een belletje van Mastercard. “Klopt het dat u vorige week ongeveer zestienhonderdvijftig euro hebt uitgegeven in het Grona Lund-pretpark in Stockholm, Zweden?” Hoewel Marlijn geen idee heeft wat er aan de hand is besluit hij met “ja” te antwoorden. Hij boekt een ticket naar Zweden en gaat zelf op onderzoek uit naar de achtergrond en het motief van deze geheimzinnige dief. Zijn leven is immers toch altijd “zo fucking hetzelfde.” Daar moest maar eens verandering in komen.

Arjen Lubach (1979) laat zijn eigen persoonlijkheid goed doorschemeren in de hoofdpersonage Merlijn. Caro, zijn geliefde komt op vele vlakken overeen met de jeugdliefde van Lubach en de keuze om het grootste gedeelte van het boek af te laten spelen in Zweden is geen verrassing: Arjen Lubach studeerde Zweeds. Ook het beroep van de hoofdpersonage Merlijn ligt in zijn straatje. De opdeling van het boek in Aktes past goed binnen de context, aangezien het een terugblik is op het leven van een Toneelproducent en schrijver. In het echte leven is Lubach ook toneelschrijver en zorgt hierdoor voor verbinding met de werkelijkheid en herkenning van Lubachs eerdere werk.

Het boek valt overduidelijk binnen het genre van de typische, vaak voorkomende psychologische liefdesroman, waarin een jongeman als hoofdpersoon fungeert. Dit keer wel met een héél origineel plot. De jongen leidt aan liefdesverdriet en uiteraard zijn de meisjes waarop hij valt mooi en meedogenloos tegelijk. Ze zijn kwetsbaar en ontwapenend, maar ook ondoorgrondelijk en sterk. De meisjes zijn de vertegenwoordigers van de klassieke muze die de kunstenaar inspireren, ofwel meisjes naar iedere intelligente man zijn hart. Dankzij zijn geliefdes is Merlijn in staat om lovende content voor de Toneeltuin te produceren.

Door middel van flashbacks wordt Merlijn door zichzelf geschetst als een zielige en wat sullige jongeman van ongeveer dertig jaar oud. Zijn hart is gebroken en is hierdoor de regie over zijn leven volledig kwijt geraakt. Of nee, die regie heeft hij eigenlijk al nooit gehad. “Je bent nu eenmaal anders. Niet minder, maar anders,” hebben zijn ouders hem zijn hele leven voor gehouden. Mede dankzij zijn ‘absences’ of aanvallen van verlamming is Merlijn nooit in staat geweest om volledig onafhankelijk door het leven te gaan. Aan Merlijn werd nooit gevraagd hoe de schoolreis was, hoe zijn eerste vakantie verliep of hoe hij zijn eerste jaar in de grote stad Amsterdam had doorgebracht. “Heb je nog aanvallen gehad?” was de vraag waar hij nooit onderuit kwam en wat als leidraad diende in zijn leven.

De magie die verbeeldingskracht met zich mee kan brengen wordt door Lubach helaas niet volledig waargemaakt. Het boek is af en toe wat richtingloos; bij het eerste oogcontact tussen Merlijn en een man zonder schoenen verwacht je een verhaal. Dit blijft echter uit. Er wordt wat gerommeld met meisjes in hotelkamers, die achteraf net zo goed geschrapt hadden kunnen worden. Veel gebeurtenissen en personages in Zweden zijn niet geladen met betekenis. Er wordt teveel aandacht besteed aan thema’s en personages die niks toevoegen, wat zonde is voor zo’n filosofisch, melancholisch en in zekere zin humoristisch boek. Toch weet Lubach door middel van gevoeligheid, emotie en psychologie als jonge schrijver te ontroeren en dat is best bijzonder.